Film Kritik (A Man for All Seasons)

Herkese merhabalar; değerli Yedinci Sanat Sinema Kulübü takipçileri, bu yazımızda sizlere Oscar Filmleri Kuşağımızda gösterilen unutulmaz filmimiz A Man For All Seasons(Her Devrin Adamı)’ın tanıtımını yapacağız. Filmimiz 1966 yapımı olup 1967 yılı Oscar’ında sekiz dalda aday olmuştur. Bunların altısında ödüle layık görülmüştür, bunları sayacak olursak: En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu(Paul Scofield), En İyi Yönetmen(Fried Zinnemann), En İyi Uyarlama Senaryo, En İyi Sinematografi ve En İyi Kostüm Tasarımı. Film 1960 yılında çağdaşımız yazarlardan Robert Bolt tarafından bir tiyatro oyunu olarak yazılmıştır. Aynı isme sahip bu oyun New York’ta çeşitli ödüller kazanmıştır ve daha da önemlisi filmimizdeki başrolde tiyatrodaki başrolden farklı biri değildir. Usta oyunculuğunun altında bu sebebin yatmadığını kim iddia edebilir? Gerek başrol oyunculuğu gerekse yazarının tarihsel araştırması ile oyun pek çok defa ödül kazanmıştır. Gerçekten de bugün Thomas More hakkında bilinenlerin neredeyse tamamının işlendiği oyun ustaca yazılmıştır. İşin enfes tarafı ise bu mükemmel oyun beyaz perdeye aynı ustalıkla aktarılarak sinema dünyasında ulaşılması zor bir konum elde etmiştir. Tiyatrodan uyarlamada çağının en iyisi olduğu Akademi Ödülü ile ispatlanmıştır. Ayrıca tarihsel araştırmasının kalitesi de filmde gerek kostümler gerek oyuncu makyajıyla da harikulade gösterilmiştir. 


     

Oscar haricindeki aldığı diğer ödüller burada yazamayacağımız kadar çok olsa da önemli gördüklerimizi şöyle bir anacak olursak: BAFTA’dan 7 ödül kazanmıştır. İngiliz Film Enstitüsü tarafından İngiltere’nin gelmiş geçmiş en iyi 100 filmi arasında 43. sırada kendine yer bulmuştur. Ayrıca Vatikan tarafından 1995 yılında seçilen en büyük 45 dini film arasında gösterilmiştir. Filmin ismi için kısaca bir değinmek gerekirse Türkçe’de olumsuz bir anlama sahip olan “Her Devrin Adamı” özdeyişi kullanılmıştır. Ancak bu çeviri tam doğru olmamaktadır. Film adını Deliliğe Övgü’nün yazarı ve More’un yakın arkadaşı Desiderus Erasmus tarafından More’u tarif etmek için kullandığı Latince ifadeden alır. Bu ifade; “Omnium Horarum Homo” yani her mevsime dayanıklı adam olarakta çevrilebilecek söyleyişten alır. Bunun açıklaması için oyunun yazarının kullandığı tarihi kaynağa başvuracak olursak: More’un çağdaşlarından R. Whittington; «iyilik, alçakgönüllülük ve nezaket açısından kim eşi olabilirdi onun? Sırasında çok neşeli ve eğlenceli, sırasında çok ağırbaşlı, her mevsimin adamıydı o» der kitabında. 

     

Filme yönelik eleştirilerden de söylemeden geçilmeyecek bir ifade varsa o da şudur ki: “A man for all seasons, a movie for all seasons” yani her devirde her çağda görülebilecek bir konudur filmde işlenen. Belki isimleri değişmiştir ama her toplumda ve zamanda bir Thomas More ve Richard Rich vardır, sadece isimleri farklıdır. Vicdanınız ve Onurunuzun yolunda bir hayat dileklerimizle, Thomas More’lardan olmak umuduyla, herkese iyi seyirler. 

Yazan: Alaaddin Uslu